Denken over je tekst: de meta-analyse

Als je problemen hebt met het schrijven van een tekst, dan is het goed om nog eens na te denken over de redenen voor het schrijven van de tekst. Dan kun je deze meta-analyse doen.

Nog beter is het om in de voorbereidende fase van het schrijven aan de meta-analyse te beginnen. Hier onder een korte versie van de meta-analyse. Een uitgebreidere versie van de meta-analyse vind je in deze waaier.

  • Onderzoek je onderwerp en omschrijf het precies. Wil je bijvoorbeeld schrijven over ‘koper’, of over ‘diefstal van koper’ of over ‘recente diefstallen van koper bij de Nederlandse Spoorwegen’? Hoe preciezer je het hoofdonderwerp in deze fase formuleert, hoe minder kans dat je onnodige zijpaden inslaat tijdens het schrijven.
  • Onderzoek je lezer. Vragen daarbij kunnen zijn: wat wil de lezer weten? Hoe wil de lezer aangesproken worden? Welk probleem ga je oplossen voor de lezer? Van welke toon houdt de lezer?
  • Onderzoek jezelf. Hoe sta je tegenover je onderwerp? Welke concrete ervaringen heb je met je onderwerp? Vanuit welke rol schrijf je: als professional, als onwetende, als bestuurder, als ervaringsdeskundige? Welke woorden horen bij die rol? En welke vooral niet?
  • Welk doel heeft je tekst? Wat moet de lezer weten, doen, voelen na lezing van je tekst? Het antwoord op deze vraag zal de toon van de tekst en vooral ook de structuur ervan beïnvloeden.
  • Formuleer de hoofdboodschap van je tekst in één zin. Zijn er mensen die deze zin opmerkelijk vinden of zelfs onwaar? Dat is een goed teken. Dan schrijf je tenminste iets waar mensen van opkijken of waar ze tegen protesteren.