Teder vertellen

in haar onlangs vertaalde essaybundel De tedere verteller pleit Tokarczuk voor nieuwe begrippen en verhaalvormen, overigens zonder de oude te vergeten. Met de huidige alleen kunnen we de toekomst niet aan. Ze voorspelt: ‘Het zal ons immers ontbreken aan woorden, termen, uitdrukkingen, frasen en, wie weet, hele stijlen en genres om te beschrijven wat er op ons af zal komen.’

In Trouw (23 maart 2023) een recensie van De tedere verteller van Olga Tokarczuk. Hier een pdf.

Verzend- en retourbeleid

De verkoop van boeken en workshops is in handen van Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training (KVK 01163665), hierna te noemen Tanny Dobbelaar.

Mocht jouw bestelling om een of de andere wijze niet voldoen aan de verwachtingen, dan spijt me ons zeer.

Recht op retour

Kopers van een product online hebben veertien dagen bedenktijd. Mocht je ontevreden zijn over het bestelde product, stuur dan een e-mail naar info@tannydobbelaar.nl

  • Zet in het onderwerp van de e-mail ‘retour’ en ik zal deze zo snel mogelijk behandelen.
  • Geef in de e-mail jouw bestelnummer en het artikelnummer aan
  • Stuur jouw bestelling retour.
  • Als het product beschadigd is, dan stuur ik een vervangend exemplaar, uiterlijk binnen 14 dagen na ontvangst van de  herroepingsmededeling.
  • Als kopers gebruik willen maken van hun wettelijke bedenktijd, dan moeten ze binnen veertien dagen het product terugsturen  met het verzoek om de aankoop ongedaan te maken. Terugsturen is voor eigen rekening.  Tanny Dobbelaar zal na ontvangst binnen veertien dagen het aankoopbedrag terugstorten.

Gemiddelde levertijd

Tanny Dobbelaar doet haar uiterste best om jouw bestelling zo snel mogelijk bij je te krijgen. Bij voorkeur verstuurt ze bestellingen binnen een dag. Mocht dat onverhoopt niet lukken, dan krijg je onmiddellijk een mail met tekst en uitleg en een datum waarop het product wel geleverd kan worden.

Leveringsvoorwaarden, privacy- en klachtenregelement

Algemene voorwaarden Tanny Dobbelaar, tekst, advies en training/ kvk 001163665
Leveringsvoorwaarden Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training
KVK 01163665
Artikel 1 Definities
1. In deze algemene voorwaarden wordt het bureau Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training, aangeduid met Tanny Dobbelaar.
Artikel 2 Toepasselijkheid van deze voorwaarden
1. Deze voorwaarden gelden voor iedere aanbieding en iedere overeenkomst tussen Tanny Dobbelaar en een opdrachtgever waarop Tanny Dobbelaar deze voorwaarden van toepassing heeft verklaard, voor zover van deze voorwaarden niet door partijen uitdrukkelijk en schriftelijk is
afgeweken.
2. De onderhavige voorwaarden zijn eveneens van toepassing op alle overeenkomsten met Tanny Dobbelaar waarbij voor de uitvoering derden worden betrokken.
3. Op handelingen die aan de definitieve opdrachtverstrekking voorafgaan, zijn deze voorwaarden eveneens van toepassing.
Artikel 3 Offertes, overeenkomst en bedenktermijn
1. De door Tanny Dobbelaar uitgebrachte offertes zijn vrijblijvend en geldig gedurende een maand, tenzij anders aangegeven.
2. De overeenkomst tussen Tanny Dobbelaar en de opdrachtgever komt tot stand door toezending van de door de opdrachtgever ondertekende opdrachtbevestiging, of door een door Tanny Dobbelaar en de opdrachtgever getekende schriftelijke bevestiging. Hieronder vallen ook
bevestigingen per e-mail.
3. Tanny Dobbelaar hanteert een bedenktermijn van veertien dagen.
Artikel 4 Uitvoering van de overeenkomst
1. Tanny Dobbelaar verplicht zich bij het tot stand komen van een overeenkomst met een opdrachtgever om zich naar beste inzicht en vermogen in te spannen en overeenkomstig de eisen van goed vakmanschap de opdracht conform de offerte uit te voeren. Indien en voor zover een
goede uitvoering van de overeenkomst dit vereist, heeft Tanny Dobbelaar het recht bepaalde werkzaamheden te laten verrichten door een derde.
2. De opdrachtgever zorgt er voor dat alle gegevens en/of materialen, waarvan Tanny Dobbelaar aangeeft dat deze noodzakelijk zijn of waarvan de opdrachtgever redelijkerwijs behoort te begrijpen dat deze noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de overeenkomst, tijdig aan haar of
haar medewerkers worden verstrekt.
3. Vragen die de opdrachtgever stelt aan Tanny Dobbelaar worden binnen twee weken schriftelijk afgehandeld.
4. Indien Tanny Dobbelaar, onder welke omstandigheden dan ook, hier niet aan kan voldoen, ontvangt de opdrachtgever een brief of e-mail met verlenging van de termijn.
Artikel 5 Contractsduur, uitvoeringstermijn
1. De overeenkomst wordt aangegaan voor bepaalde tijd, tenzij partijen uitdrukkelijk en schriftelijk
anders overeenkomen.
2. Is binnen de looptijd van de overeenkomst voor de voltooiing van bepaalde werkzaamheden een
termijn overeengekomen, dan is dit nimmer een fatale termijn. Bij overschrijding van de
uitvoeringstermijn dient de opdrachtgever Tanny Dobbelaar daarom schriftelijk in gebreke te
stellen.
Artikel 6 Wijziging van de overeenkomst
1. Indien tijdens de uitvoering van de overeenkomst blijkt dat het voor een behoorlijke uitvoering noodzakelijk is de te verrichten werkzaamheden te wijzigen of aan te vullen, dan zullen partijen tijdig en in onderling overleg de overeenkomst dienovereenkomstig aanpassen. Wijzigingen
worden schriftelijk bevestigd.
2. Indien partijen overeenkomen dat de overeenkomst wordt gewijzigd of aangevuld, kan de periode van uitvoering daardoor worden beïnvloed. Tanny Dobbelaar zal de opdrachtgever zo spoedig mogelijk hiervan op de hoogte stellen.
3. Indien de wijziging of aanvulling van de overeenkomst financiële en/of kwalitatieve consequenties heeft, zal Tanny Dobbelaar de opdrachtgever hierover van tevoren inlichten.
4. In afwijking van lid 3 zal Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training geen meerkosten in rekening brengen indien de wijziging of aanvulling het gevolg is van omstandigheden die aan haar kunnen worden toegerekend.
Artikel 7 Annulering en wijziging
1. Annulering van een opdracht dient schriftelijk en aangetekend per post te geschieden. De datum van de poststempel van dit schrijven geldt als bepalend inzake de aanzegdatum.
2. In geval van verhindering van een deelnemer is opdrachtgever gerechtigd een vervanger te sturen.
3. Het verschuiven naar een andere trainingsdatum is tot 14 dagen vòòr aanvang kosteloos mogelijk.
4. Verschuiven tussen 7 dagen en startdatum is niet mogelijk. Het gehele bedrag van de betreffende training zal in rekening worden gebracht.
5. Bij annulering tussen tot 14 dagen voor de startdatum wordt 25% van het cursusgeld in rekening gebracht, vermeerderd met de evt. extra kosten van zaal- en apparatuurhuur. Bij annulering tussen 14 dagen tot 7 dagen vòòr aanvang van de startdatum wordt 50% van het cursusgeld in rekening
gebracht, vermeerderd met de evt. extra kosten van zaal- en apparatuurhuur. Bij annulering tussen 7 dagen en de startdatum wordt 100% van het cursusgeld in rekening gebracht, vermeerderd met
de evt. extra kosten van zaal- en apparatuurhuur.
6. Tussentijds annuleren is niet mogelijk. Opdrachtgever is alsdan volledige betaling verschuldigd.
7. Bij niet verschijnen van de deelnemer(sgroep) zijn de volledige cursuskosten verschuldigd.
8. Tanny Dobbelaar behoudt zicht het recht voor om ten aanzien van cursussen of opleidingen organisatorische en inhoudelijke wijzigingen aan te brengen.
9. Mochten overheidsmaatregelen verhinderen dat de opdracht niet op locatie kan worden uitgevoerd, dan zal de opdracht online plaatsvinden.

Artikel 8 Geheimhouding/ privacy
1. Beide partijen zijn verplicht tot geheimhouding van alle vertrouwelijke informatie die zij in het
kader van de overeenkomst van elkaar of uit andere bron hebben verkregen. Informatie geldt als
vertrouwelijk als dit door de andere partij is medegedeeld of als dit voortvloeit uit de aard van de
informatie.
2. Alle persoonlijke gegevens van deelnemers en instellingen worden vertrouwelijk gebruikt en niet
kenbaar gemaakt aan derden.
Artikel 9 Intellectueel eigendom
1. Tanny Dobbelaar behoudt zich de rechten en bevoegdheden voor die haar toekomen op grond van de Auteurswet. Het copyright van door haar vervaardigd cursusmateriaal berust te allen tijde bij haar.
2. Alle door Tanny Dobbelaar verstrekte stukken (rapporten, adviezen, cursusmateriaal, software, enz.) zijn uitsluitend bestemd voor de opdrachtgever en mogen niet door hem zonder voorafgaande toestemming van Tanny Dobbelaar worden verveelvoudigd, openbaar gemaakt, of
ter kennis van derden worden gebracht.
3. Indien opdrachtgever, de zoals bij 9.2 opgestelde regel overtreedt, zal hij een boete krijgen van € 800,– per overschrijding.
4. Tanny Dobbelaar behoudt tevens het recht de door uitvoering van werkzaamheden toegenomen kennis voor andere doeleinden te gebruiken, voor zover geen vertrouwelijke informatie ter kennis van derden wordt gebracht.
5. Het intellectueel eigendom van tijdens trainingen vervaardigde teksten ligt altijd bij de schrijver van deze teksten. Tanny Dobbelaar zal deze niet zonder toestemming van de schrijver naar buiten brengen.
Artikel 10 Gebreken, klachttermijnen
1. Klachten over de verrichte werkzaamheden en/of geleverde diensten dienen door de opdrachtgever uiterlijk 14 dagen na voltooiing van werkzaamheden schriftelijk en gemotiveerd
aan Tanny Dobbelaar te worden gemeld. (Zie ook klachtenreglement.)
2. Indien een klacht gegrond is, zal Tanny Dobbelaar de werkzaamheden alsnog verrichten zoals overeengekomen, tenzij dit inmiddels voor de opdrachtgever aantoonbaar zinloos is geworden. Dit laatste dient door de opdrachtgever schriftelijk kenbaar te worden gemaakt.
3. Indien het alsnog verrichten van de overeengekomen dienstverlening niet meer mogelijk of zinvol is, zal Tanny Dobbelaar slechts aansprakelijk zijn binnen de grenzen van artikel 14.
Artikel 11 Honorarium
1. Tenzij anders vermeld geldt voor overeenkomsten met Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training dat daarin een vast honorarium wordt vastgesteld.
2. Het vastgestelde bedrag is gebaseerd op een groep van max. 8 personen. Indien 1 of meerdere personen niet aanwezig zijn, wordt het gehele bedrag berekend.
3. Bij opdrachten met een looptijd van meer dan zes maanden of bij meerdere groepen kunnen de kosten in meerdere termijnen in rekening worden gebracht.
4. Waar mogelijk corresponderen deze termijnen met een inhoudelijke of procesmatige fasering in de overeengekomen werkzaamheden of dienstverlening.
5. De jaarlijkse aanpassing van de tarieven van Tanny Dobbelaar als gevolg van stijging van loon- en salariskosten zal worden doorberekend indien de doorlooptijd van een opdracht meer dan twaalf maanden bedraagt.
Artikel 12 Betaling
1. De betalingstermijn is 14 dagen na factuurdatum.
2. In overleg is betaling van de gehele vordering in termijnen mogelijk. Per deeltermijn zal Tanny Dobbelaar aan de opdrachtgever een deelfactuur sturen. Opdrachtgever dient iedere deelfactuur binnen 14 dagen na factuurdatum te voldoen.
3. Bij niet stipte nakoming van de overeengekomen deeltermijnen komt de overeenkomst tot deelbetalingen zonder enige berichtgeving te vervallen en kan opdrachtgever hier geen aanspraak
meer op maken. Alsdan is de gehele vordering opeisbaar.
4. Bij overschrijding van de betalingstermijn is opdrachtgever in verzuim. Met ingang van de datum waarop het verzuim in is ingetreden is opdrachtgever over het openstaande deel van de vordering een bedrag van 2 % per maand verschuldigd waarbij een gedeelte van een maand voor een hele maand wordt gerekend.
5. Indien opdrachtgever met betaling dan wel met de nakoming van enige andere verplichting uit een overeenkomst in verzuim is, is Tanny Dobbelaar gerechtigd zonder gerechtelijke tussenkomst over te gaan tot gehele of gedeeltelijke ontbinding van die overeenkomst, zulks onverminderd het
recht van Tanny Dobbelaar op schadevergoeding te vorderen.
6. Zowel Tanny Dobbelaar als opdrachtgever zijn gerechtigd deze overeenkomst onmiddellijk te beëindigen indien de andere partij surseance van betaling heeft aangevraagd of in staat van faillissement verklaard is, dan wel- in het geval opdrachtgever een natuurlijk persoon is- onder
curatele is gesteld of overlijdt.
7. Alle buitengerechtelijke incassokosten ad 15% van het openstaande bedrag met een minimum van € 70,00 komen volledig voor rekening van opdrachtgever. Als zodanig worden mede aangemerkt de kosten van advocaten, deurwaarders en incassobureaus, welke kosten worden
vastgesteld overeenkomstig de geldende c.q. gebruikelijk tarieven.
Artikel 14 Aansprakelijkheid
Indien Tanny Dobbelaar aansprakelijk is, dan is die aansprakelijkheid als volgt begrensd:
1. De aansprakelijkheid van Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training, voor zover deze door haar aansprakelijkheidsverzekering wordt gedekt, is beperkt tot het bedrag van de door de verzekeraar gedane uitkering. Indien de verzekeraar in enig geval niet tot uitkering overgaat of schade niet door
de verzekering wordt gedekt, is de aansprakelijkheid van Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training beperkt tot tweemaal de factuurwaarde van de opdracht, althans dat gedeelte van de opdracht waarop de aansprakelijkheid betrekking heeft.
2. In afwijking van hetgeen hierboven in lid 14.1 van dit artikel is bepaald, wordt bij een opdracht met een langere looptijd dan zes maanden, de aansprakelijkheid verder beperkt tot het over de laatste zes maanden verschuldigde honorariumgedeelte.
3. De in deze voorwaarden opgenomen beperkingen van de aansprakelijkheid gelden niet indien de schade te wijten is aan aantoonbare opzet of grove schuld van Tanny Dobbelaar of haar ondergeschikten.
4. Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training is nimmer aansprakelijk voor gevolgschade.
Artikel 15 Overmacht
1. Onder overmacht wordt in deze algemene voorwaarden verstaan naast hetgeen daaromtrent in de wet en de jurisprudentie wordt begrepen, alle van buiten komende oorzaken, waarop Tanny Dobbelaar geen invloed kan uitoefenen.
2. Tanny Dobbelaar heeft het recht zich op overmacht te beroepen, indien de omstandigheid die (verdere) nakoming verhindert, intreedt nadat Tanny Dobbelaar haar verbintenis had moeten nakomen.
3. Tijdens overmacht worden de verplichtingen van Tanny Dobbelaarr opgeschort. Indien de periode waarin door overmacht nakoming van de verplichtingen door gebruiker niet mogelijk is langer duurt dan 2 maanden zijn beide partijen bevoegd de overeenkomst te ontbinden zonder dat
er in dat geval een verplichting tot schadevergoeding bestaat.
4. Indien Tanny Dobbelaar bij het intreden van de overmacht al gedeeltelijk aan haar verplichtingen heeft voldaan, of slechts gedeeltelijk aan haar verplichtingen kan voldoen is zij gerechtigd het reeds uitgevoerde c.q. uitvoerbare deel afzonderlijk te factureren en is de opdrachtgever gehouden deze factuur te voldoen als betrof het een afzonderlijk contract. Dit geldt
echter niet als het reeds uitgevoerde c.q. uitvoerbare deel geen zelfstandige werking heeft.
Artikel 16 Overige bepalingen
1. Voorwaarden die afwijken van deze Algemene Voorwaarden voor worden schriftelijk vastgelegd.
2. Geschillen worden in eerste instantie voorgelegd aan een klachtencommissie (voor samenstelling zie ook klachtenreglement), wier oordeel bindend zal zijn voor beide partijen.
3. Indien bemiddeling van de klachtencommissie niet leidt tot opheffing of regeling van het geschil zal het geschil worden beslecht door de bevoegde rechter in het gebied waar Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training gevestigd is.
4. Op overeenkomsten tussen Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training en de opdrachtgever is uitsluitend het Nederlands recht van toepassing.
Klachtenprocedure Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training
Begripsbepaling
Een klacht is een schriftelijke uiting van onvrede over de diensten van Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training.
Training, hierna te noemen Tanny Dobbelaar.
Een klager is een cliënt van Tanny Dobbelaar of een belanghebbende van de cliënt, die een klacht indient bij de klachtencommissie.
Een aangeklaagde is Tanny Dobbelaar of een van haar medewerkers over wie een klacht is ingediend.
De klachtencommissie bestaat uit drie personen, waarvan één aan te wijzen door de klager, één door Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training en één aan te wijzen door beide andere leden gezamenlijk. Klagers en aangeklaagde kunnen zichzelf niet vertegenwoordigen in de Klachtencommissie.

Indienen en behandelen van een klacht
1. Bij onvrede over door Tanny Dobbelaar verleende diensten dient een opdrachtgever altijd eerst te trachten rechtstreeks, in goed overleg met Tanny Dobbelaar te komen tot een schikking, dan wel een billijke regeling.
2. Bij het niet bereiken van een schikking of regeling zoals omschreven in 1 heeft opdrachtgever de mogelijkheid om binnen 14 dagen na voltooiing van de werkzaamheden schriftelijk een klacht in te dienen bij: Tanny Dobbelaar, tekst, advies & training, ML Kingstraat 19, 9728 WN, Groningen.
3. De ontvangst van de klacht wordt binnen zeven werkdagen schriftelijk aan de klager bevestigd.
Daarna neemt Tanny Dobbelaar contact op met de klager om zo spoedig mogelijk, een klachtencommissie in te stellen. Zowel klager als Tanny Dobbelaar zullen binnen 14 dagen na bevestiging van de klacht een lid voor de klachtencommissie aandragen.
4. Van de indiening van de klacht en de inhoud daarvan doet de klachtencommissie binnen zeven werkdagen schriftelijk mededeling aan Tanny Dobbelaar op wie de klacht betrekking heeft.
5. De klacht wordt binnen vier weken in behandeling genomen en zo snel als redelijkerwijs mogelijk is, afgehandeld.
6. De klachtencommissie kan, na toestemming van de klager, informatie opvragen over datgene waarop de klacht betrekking heeft.
7. De klachtencommissie is verplicht tot hoor en wederhoor. Daartoe worden de partijen mondeling en/of schriftelijk gehoord over wat in de klacht is verwoord. Volgens de wens van de klachtencommissie en/of op verzoek van partijen kunnen de partijen door de klachtencommissie
samen dan wel apart van elkaar worden gehoord.
8. De klachtencommissie heeft geheimhoudingsplicht.
9. De klachtencommissie kan zich laten adviseren door deskundigen. Ook deze deskundigen zijn gehouden aan de geheimhoudingsplicht. De kosten worden door beide partijen gedragen met een maximum van €150,00 voor Tanny Dobbelaar, tenzij anders afgesproken door beide partijen.
10. De partijen kunnen zich tijdens de behandeling van de klacht op eigen kosten laten bijstaan door een of meer door hen aan te wijzen personen. Over de aanwezigheid van deze persoon of personen tijdens zittingen van de klachtencommissie beslist de klachtencommissie met opgaaf van
redenen.
11. Na onderzoek door de klachtencommissie, in overleg met de partijen, besluit deze of tot bemiddeling en/of beoordeling van de klacht zal worden over gegaan.
12. De klachtencommissie kan besluiten een klacht niet verder te behandelen, indien zij wordt ingetrokken of indien zij naar genoegen van de klager – en met instemming van de aangeklaagde –
door bemiddeling is weggenomen of wanneer wederhoor door de klager gestaakt wordt. In dat geval wordt de klacht als niet ingediend beschouwd.
13. In geval van beoordeling stelt de klachtencommissie de partijen zo spoedig mogelijk, dat wil zeggen binnen dertig werkdagen na haar instelling, schriftelijk met redenen omkleed in kennis van
haar oordeel over de gegrondheid van de klacht. Indien de klachtencommissie afwijkt van deze termijn doet zij daarvan met redenen omkleed mededeling aan de partijen, onder vermelding van
de termijn waarbinnen de Klachtencommissie haar oordeel zal uitbrengen.
14. De uitspraken van de klachtencommissie zijn voor Tanny Dobbelaar bindend.
15. Consequenties die voortvloeien uit het oordeel van de klachtencommissie worden binnen 6 weken afgehandeld.
16. Het in deze klachtenprocedure gestelde laat onverlet de mogelijkheid van klagen bij de civiele rechter of overige bevoegde organen.
17. Klachten en de wijze van afhandeling worden geregistreerd door Tanny Dobbelaar en voor de duur van 7 jaar na de afhandeling van de klacht bewaard.
18. Deze klachtenprocedure is in werking getreden op 1 oktober 2022.
7

Wie ‘ik’ schrijft, heeft wat uit te leggen

Wie ‘ik’ schrijft – in een essay, bijvoorbeeld, heeft nogal wat uit te leggen. Hoe vertrouwd je eigen ik ook is, een onbekende lezer kent je niet.

En om het maar even bot te stellen: weinig lezers zullen zomaar geïnteresseerd zijn in jouw ‘ik’, tenzij je al bekend voor hen bent – als BN’er of als intimus.

Hieronder een aantal ongelijksoortige aanwijzingen en gedachten over het stileren van ‘ik’.  Gebruik ervan wat handig voor je is. Negeer vooral ook alles wat niet passend is.

Wat weet de lezer van jou?
Ik las De fundamenten van Ramsey Nasr, en het viel me op dat ik zijn teksten invul met wat ik uit andere media al vaagjes van hem weet: veertiger, man, acteur, dichter. Uit dit boek maak ik op: ah, wonend in een appartement, centrum Amsterdam, op de fiets naar de Stadsschouwburg voor zijn werk, alleen wonend.

Is dit soort kennis relevant? Interessant? Op detailniveau kun je achterhalen waarom soms wel. Een voorbeeld: uit pure corona-verveling en eenzaamheid draalt Nasr door zijn huis en stuit hij op een aantal lang vergeten dvd’s met klassieke films. Hij gaat ze bekijken. Eén ervan vormt stof voor nieuwe bespiegelingen. Zo creëert Nasr een verhaallijn. Was hij vader van drie kleine kinderen in Steenwijk, dan had hij die scene vast niet zó geschreven.

Wel persoonlijk, niet privé
Bedenk dat de lezer in principe niets van je weet. Dat hoeft ook helemaal niet, maar juist het essay biedt mogelijkheden om de lezer meer te verbinden met je gedachten, ideeën, ervaringen, via contact met de ‘ik’ van de schrijver.
Kijk daarom eens naar die ‘ik’ in je tekst. Schrijf op wat de lezer van deze ‘ik’ te weten komt. Soms is het te veel: dan staat er persoonlijke informatie in die particulier of privé is, alleen voor jou zeer betekenisvol maar voor de lezer irrelevant. Schrappen!

Situeer je ‘ik’ radicaal in de wereld
Meestal geeft een essay in eerste versie te weinig informatie over de ‘ik’. In dat geval: probeer je ‘ik’ radicaal te situeren in de wereld: plaats, tijd, lichaam, leeftijd, kleur, karakter – welke van deze en vele andere mogelijke kenmerken van de ‘ik’ kunnen bijdragen aan een kleurrijker, interessanter en vooral informatiever perspectief?

Blind date met je lezer
Soms helpt het om je een lezer voor te stellen, bijvoorbeeld iemand die je niet persoonlijk kent maar waar je wel graag contact mee wil krijgen.
Wat zou je tijdens een blind date met die persoon dan over jezelf vertellen?
Dit gedachte-experiment leidt juist soms weer tot te veel particuliere informatie, maar het kan je wel helpen om je vooronderstellingen over ‘wat iedereen al van je weet’ scherper te krijgen.

Stileer vervolgens die kenmerken radicaal: gebruik bijvoorbeeld één veelzeggend detail, denk aan ‘vertonen, niet vertellen’.

Hoe verandert ‘ik’?
Nog een andere manier om naar je ‘ik’ te kijken: maakt de ‘ik’ een ontwikkeling door – of blijft die gedurende het essay statisch, onveranderlijk? Je kunt als schrijver de vloeibaarheid van het ‘ik’ heel goed gebruiken om je essay te transformeren tot het verhaal van een reis. Een statisch ‘ik’ kan makkelijk vervallen in een alwetende verteller – een saaie predikant.

‘Ik’ heeft temperament
Misschien is je ‘ik’ slechts een stem. Zorg ervoor dat die dan geen ‘voice from nowhere’ is, maar een persoonlijkheid: flegmatiek of juist driftig, bekommerd om de wereld of juist ervan gedistantieerd, gedeprimeerd of juist verwachtingsvol.
Probeer vervolgens die karakterisering terug te laten komen in het ritme van je zinnen. Kort, staccato, meanderend, met veel ritmewisselingen of juist zeer regelmatig, als aanspoelende golven op een strand in de zomer.

Schrap ‘ik’ zo vaak als kan
Als je tevreden bent, zo min of meer, ga dan met een nog technischer oog kijken naar je ‘ik’. Markeer alle keren dat je ‘ik’ gebruikt en kijk eens of je het vaker kunt schrappen.
Het hele essay is immers al vanuit een ‘ik’ geschreven, dus kan het woordje ‘ik’ er ook nog vaak uit. Op een boek staat meestal ook niet Dit is de titel. Ander voorbeeld: ‘Ik las dat x schreef over een fietsreis naar y’: ‘x fietste naar y.’

Namens wie schrijf je?

Een deskundige blik op je schrijfplannen?

 

Over ouders, kinderen & schrijven

Andrew Solomon was als kind ernstig dyslectisch. Toen zijn moeder dat ontdekte, verzon ze allerlei speelse manieren om haar zoon toch aan het lezen en schrijven te krijgen, waardoor hij met behoud van eigenwaarde zijn obstakels met taal overwon.

Andrew is haar er nog steeds dankbaar voor. Ze heeft hem in staat gesteld dikke boeken te kunnen schrijven.

Lees “Over ouders, kinderen & schrijven” verder

Poetry slam aan de Groningse universiteit 2019

Tien promovendi presenteren hun passie voor wetenschap tijdens een poetry slam. Samen met een jonge dichter schrijven ze een gedicht dat is geïnspireerd op hun onderzoek.

Van rap tot sonnet, in het Nederlands of het Engels. Het publiek jureert en het winnende koppel krijgt eeuwige roem.

Dichter Mauritio Plat maakte een gedicht over mijn onderzoek naar familiegeschiedenis. ‘s Avonds traden we op voor een bomvolle zaal. We wonnen!

‘Nep’ verwijst naar ‘perfect’

In China kun je met het woord ”nep” verwijzen naar een ideaal van pure perfectie. Dat is een combinatie van woorden waar je lang over kan nadenken.De Chinese kunstenaar Song Dong (Beiing, 1966) maakt kunst die verdwijnt – en waar we slechts sporen van kunnen terug zien. Hierboven de beelden van zijn vader die jaren lang in een werkkamp had gezeten en waar Song Dong een slechte band mee had.

DSC05277Toen hij dertig jaar was, liet Dong Song zijn moeder vertellen over elk jaar van zijn leven. Hij schreef haar verhalen, vermengd met zijn eigen herinneringen, op bamboe-papier. Daarvoor doopte hij een penseel in water – net zoals monniken vroeger hun kalligrafie oefenden omdat inkt te duur was.

Song Dong maakte stapeltjes van het gedroogde papier en zette ze in een vitrinekast. Zijn levensverhaal is perfect vereeuwigd.

Het schrijven met water is bedoeld om niet in het verleden te blijven hangen maar te focussen op het ‘nu’, op het proces van het schrijven zelf, en niet op het resultaat. Ook al om over te mijmeren: hoe zou het zijn om voortaan met water te schrijven?

Schrijven als middel 2

Een groep medewerkers is ontevreden over de missie en visie van hun organisatie. Die is al lang vastgesteld: niets meer aan te doen.

Toch blijft de ontevredenheid. Ze herkennen zich niet in de visie van een organisatie waar ze zich met hart en ziel voor inzetten: vlees noch vis.

In mijn workshop verkennen de medewerkers samen met hun directeur wat ze zelf belangrijk vinden in hun werk, wat ze bindt. Dat leidt tot teksten, zinnen en alinea’s die waarin ze zichzelf en elkaar herkennen, die inspireren.

En die verrassend genoeg ook zeer bruikbaar voor de communicatie met de buitenwereld.

Schrijven als middel 1

Een groep freelancers werkt samen in een gebouw. Ze weten amper van elkaar wat ze doen. Sterker nog: in de kroeg hebben ze zelf ook moeite om uit te leggen wat ze doen.

Ze willen graag samenwerken, maar ja: hoe kun je samenwerken met mensen die je niet kent?

Een ochtend lang verkent deze groep de vraag: wat dóe ik eigenlijk in mijn vak? Daarna schrijven ze teksten over wat samenwerken in hun geval zou kunnen zijn: mogelijkheden, dromen, aarzelingen en concrete obstakels passeren de revue.

In deze workshop was schrijven het middel: geen geouwehoer, geen clichés, maar nieuwe, krachtige formuleringen. Zo kom je verrassend dichter tot elkaar.

 

Jonge wetenschappers essayeren

Bijzonder trots ben ik op de tien jonge wetenschappers die ik heb begeleid bij het schrijven van een essay over hun onderzoek rondom disability studies. De essays verrassen door hun onderwerpen en zijn ook nog erg goed geschreven!

Opdrachtgever voor deze bundel was Disability Studies in Nederland en ZonMw, de organisatie die onderzoek in de gezondheidszorg financiert.

Lees “Jonge wetenschappers essayeren” verder

Aanmelden

Wil je je aanmelden voor een workshop Familieverhalen? Dat kan door het onderstaande formulier in te vullen. Duokorting kun je verkrijgen door beiden het formulier in te vullen en te verwijzen naar de andere persoon. Jullie krijgen dan elk apart een factuur.

Fout: Contact formulier niet gevonden.